Kdz. Ereğli Belediyesi, kurtuluşun 100’üncü yılında bir çok araştırmacı, yazar, akademisyen ve yerel tarihçinin katılımıyla 3 gün sürecek e-sempozyum gerçekleştiriyor. ‘100 Yılın Işığında Kdz. Ereğli’ konulu sempozyumun ilk gününde ilçe protokolü, açılış konuşmalarında kentin dünü, bugünü, yarını hakkında değerlendirmeler yaptı.
Kdz. Ereğli Belediyesi tarafından düzenlenen ‘100 Yılın Işığında Kdz. Ereğli’ konulu e-sempozyum başladı. Kurtuluşun 100’üncü yılında bir çok araştırmacı, yazar, akademisyen ve yerel tarihçinin sunumlarıyla kentin tarihine ışık tutacak e-sempozyum 3 gün sürecek.
Kdz. Ereğli Belediyesi’nin sosyal medya hesaplarından yayınlanan sempozyumun ilk gününde Kdz. Ereğli Kaymakamı İsmail Çorumluoğlu, Belediye Başkanı Halil Posbıyık, Zonguldak ve İzmir eski milletvekili, Kemal Anadol, Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Arslan Keleş ve Batı Karadeniz Deniz Ticaret Odası Başkanı İrfan Erdem kentin dünü, bugünü ve yarınları hakkında değerlendirmelerde bulundular.
SEMPOZYUMUN AÇILIŞ OTURUMU
BEÜ Arkeoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Hamza Ekmen, İnönü Mağarası Arkeolojik Kazıları ve Bulguları Işığında Anadolu-Balkan İlişkileri, Harward, North Carolina Üniversitesi’nden Doç. Benjamin S. Arbuckle İnönü Mağarası’nda yapılan kazı çalışmaları sonucu ulaşılan bulgular, Yerel Tarih Araştırmacısı Sadun Duran 19.yy başında Ereğli’de bir Fransız elçisi: Louis Allier de Hauteroche, Rusya Federatif Cumhuriyeti Ankara Büyükelçiliği Müsteşarı Aleksander Sotniçenko Türk Sovyet ilişkilerinin 100 Yılı, Gazi Alemdar Gemisi Yaptırma ve Yaşatma Derneği As Başkanı Durmaz Demiroğlu Kdz. Ereğli’nin Kurtuluşu, Lozan Mübadilleri Vakfı Genel Sekreteri Sefer Güvenç Mübadelede Kdz. Ereğli ve Prof. Dr. Güngör Karauğuz, Eski çağlardan günümüze Kdz. Ereğli konularında sunum gerçekleştirdi. Ayrıca Gazeteci Doğan Gönüllü’nün Ereğli Kaymakamı Tunalı Hilmi’nin yeğeninin eşi Gülseren Tunalı ile söyleşisi e-sempozyumda yayınlandı.
KAYMAKAM ÇORUMLUOĞLU: KURTULUŞ SAVAŞI’NDA EREĞLİ ÜZERİNE DÜŞENİ YAPMIŞTIR
Kaymakam İsmail Çorumluoğlu, açılış konuşmasında e-Sempozyumun gerçekleştirilmesinde emeği geçenleri kutlayarak, Kdz. Ereğli’nin önünün açık olduğunu belirtti.
Çorumluoğlu özetle şunları söyledi:
“Ereğli deyince aklımıza önce mitolojideki kahramanlarıyla, kişileriyle bir ilçe geliyor. Bu tarihi geçmişinin yanında kömürün bulunması belki hem Zonguldak’ın hem Ereğli’nin hem de ülkemizin sanayideki çalışmalarımızın en önemli mihenk taşlarından bir tanesi. Yine ülkeye katkılardan bir tanesi Ereğli Demir-Çelik Fabrikalarının burada kurulmasıdır. Bu aynı zamanda Ereğli’deki sosyal yaşantının, ekonomik büyüklüklerin daha da önemli hale gelmesini sağlamıştır. Nüfus büyük bir artış içerisine girmiştir. Eğitim düzeyimiz, sosyal yaşantılarımız ERDEMİR’in kurulmasıyla biraz daha önemli hale gelmiştir. Bugüne kadar tekne yapımı ve balıkçılıkla ilgili olan ekonomik yaşantı, çelik üretimiyle daha da taçlanmıştır. Kurtuluş Savaşı zamanında da Ereğli üzerine düşeni yapmıştır. Ereğli’nin gözü pek halkı, insanları ilk deniz savaşında mücadele etmişler ve tarihe kendi adlarını yazdırmışlardır. Bundan sonra da Ereğli’deki insanlarımız ülkemizin, cumhuriyetimizin ayakta durması için, Atatürk’ün kurup bize teslim ettiği ülkemizin daha müreffeh bir seviyeye gelmesi için ellerinden gelen her şeyi yapacaklardır. Ereğli deyince kömürü, çeliği ve çileği unutmamak lazım. Son zamanlarda azalsa da yeniden canlandırma çabalarıyla Ereğli’nin o mis kokulu çileği Türkiye’nin değişik noktalarında sofralarımızı süslemeye devam edecektir. Ereğli’nin gelecekte sanayisi kadar turizmiyle de adından söz ettireceğini düşünüyorum. Ekonomik hamleleriyle, sosyal hamleleriyle yine Karadeniz’in parlayan yıldızı olmaya devam edecek.”
POSBIYIK: KDZ. EREĞLİ, KARADENİZ’İN DIŞA AÇILAN PENCERESİDİR
Belediye Başkanı Halil Posbıyık, sempozyum açılış konuşmasında katkıda bulunanlara teşekkür ederek “Başta sempozyumla ilgili çalışmada birlikte yola çıktığımız, Cumhuriyet Halk Partisi eski Milletvekili, politikacı, yazar, Sayın Kemal Anadol’a, yürütme kurulu üyelerine, çalışma arkadaşlarıma, bu sempozyumun gerçekleştirilmesinde bize güç verenlere şükranlarımı sunuyorum” dedi.
‘Kdz. Ereğli, Karadeniz’in dışa açılan penceresidir’ vurgusu yapan Başkan Posbıyık, şunları söyledi:
“Katılımcılar her biri birbirinden değerli sunumlarını, bu özel koşullar nedeniyle evlerinde kayda alarak bize ulaştırdılar. Hazırladığımız özel sayfada bunları sizinle paylaşarak sempozyumu internet üzerinden geçekleştiriyoruz. Ereğli’de bulunan katılımcılar için Belediye binasında da bir stüdyo oluşturarak çekimleri tamamladık. Bu e-sempozyumun sunumlarına sempozyum sona erdikten sonra da ilgililer her zaman ulaşabilecek. Her sunuma, izleyiciler de görüşleriyle katkıda bulunabilecek. Böylece sunumların videolarından oluşan bir “Görsel Ereğli Kitabı”mız ortaya çıkmış olacak. Ayrıca bu uluslararası nitelikteki sempozyumun daha sonra kitaplaştırılarak kalıcı hale getirilmesini de planlıyoruz. Kitabın, uluslararası düzeyde önemli kütüphanelerde yerini alması sağlanacak.
Bu sempozyumun, ekonomik, sosyal, tarihsel, kültürel, yönetsel alanlarda Karadeniz Ereğli’nin 100 yıllık birikiminin belgelemesine katkıda bulunacağına ve geleceğe ışık tutacağına yürekten inanıyorum.
Bir toplumun nereden nereye geldiği ancak tarihsel bir bakış açısıyla tam olarak anlaşılabilir. Geleceğin sağlıklı inşası da böyle bir alt yapıyla ancak mümkün olabilir. Geçmişini iyi kavrayamayanlar sağlıklı gelecek perspektifleri oluşturamazlar.
Bu sempozyum aynı zamanda Ereğli’nin birikimini çok yönlü olarak ortaya koyacaktır, bakış açımızı geliştirecektir.
Belediyenin sosyal medya hesaplarından yayınlanan e-sempozyum videosuna ‘Kdz. Ereğli’nin 100. Yılı’ linkinden de ulaşabilirsiniz.”
ANADOL: EREĞLİ KENDİNİ İŞGALDEN KURTARAN İLK VE TEK İLÇEDİR
Zonguldak ve İzmir eski milletvekili, gazeteci, yazar Kemal Anadol, Ereğli’nin kendisini düşman işgalinden kurtaran ilk ve tek ilçe olduğunu söyledi.
Anadol, “Ereğli’nin düşman işgalinden kurtuluşunun 100’üncü yılını kutluyoruz. Gerçekten mutluyum, gururluyum. İlkokulumu ünlü Alemdar’ın adını taşıyan ilkokulda bitirdim. 1954’te ortaokul öğrencisiyken Alemdar olayının yıldönümünde Belediye sinemasındaki törene okul olarak öğrencileri götürmüşlerdi. Orada henüz yaşayan kahramanları, Alemdar’ın tayfalarını Canver’leri, Tofta’ları ağızlarından dinleyerek Alemdar olayının bilincine varmıştım. Ereğli’nin iki tane tarihi önemli olayı var. Biri yüzüncü yılını kutladığımız kurtuluşu. Biz Ereğlililer mütevazı insanlarız. Fazla propaganda yapmayı sevmiyoruz. Oysa Kdz. Ereğlisi Kurtuluş Savaşı’nda kendini düşman işgalinden kurtaran ilk ve tek ilçedir. İkincisi Alemdar olayıdır ve Kurtuluş Savaşı’nın ilk ve tek deniz savaşıdır” dedi.
KELEŞ: EREĞLİ’NİN BİRLİKTELİĞİ GELECEĞE BIRAKACAĞIMIZ MİRAS OLACAK
TSO Başkanı Arslan Keleş, Ereğli’nin geçmiş yüz yılından sonra gelecek yüz yılını da planlanmasının gerektiğini belirterek, şunları söyledi:
“100 Yıl ışığında Kdz. Ereğli” sloganı, bir kentin tüm heyecanını, beklentisini yansıtıyor. Ereğli iş insanları olarak çevreye duyarlı, insan sağlığına önem veren, toplumsal kazançlara fırsat veren, üretim yapan, ürettiğini dünyaya satan, kazanımlarını yine bu şehre yatıran, bu şehrin gelişimi için bir araya gelen iş insanlarıyız. Ereğli, ağır sanayisinden tersaneciliğine, diğer sektörlere kadar çok dinamik bir şehir. Ereğli iş dünyası gücüne güç katarak çalışmaya devam ediyor. Bizler Kdz. Ereğli aşığıyız. En önemli sorunumuz bu şehrin insanlarının bir araya gelememesidir. Yıllardır bunun dezavantajlarını yaşıyoruz. Birkaç yıldır birlikte çalışma kültürünün hakim olduğu, Ereğli aşıklarının ön saflarda yer aldığı dönemi yaşıyoruz. Bu birliktelik bizim geleceğe bırakacağımız mirasımız olacaktır. Şimdi Ereğli’nin gelecek 100 yılını planlamalıyız. Bu sempozyumun yeni dönem çalışmalara, hayırlara vesile olmasını diliyor, emeği geçenleri kutluyorum.”
ERDEM: EREĞLİ 5 SANAYİ DEVRİMİ YAŞADI
Batı Karadeniz Deniz Ticaret Odası Başkanı İrfan Erdem, Sempozyumun açılışında yaptığı konuşmada, Ereğli’nin marka olması konusundaki çalışmalarından ötürü Belediye Başkanı Halil Posbıyık’a teşekkür etti. Kdz. Ereğli’nin beş sanayi devrimi yaşadığını ifade eden Erdem “Bunların birincisi, kömürün bulunması, ikincisi, Azim Konserve Fabrikası’nın kurulması, üçüncüsü Demokrat Parti’nin kurulmasıdır” dedi. Gemi sacının gemi inşasında kurulmasıyla gemi inşa sanayinin gelişmesinin dördüncü sanayi devrimi olduğunu söyleyen İrfan Erdem beşinci devrimin, Demir Çelik Fabrikası’nın mamulleriyle geliştiğini kaydetti. Erdem, Ereğli’ye yatırım yapan ve işyeri açan bütün işveren ve sanayicilere de teşekkür etti.
EKMEN: İNÖNÜ MAĞARASI GEÇ KALKOLİTİK ÇAĞ’A GÖTÜRÜYOR
BEÜ Arkeoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Hamza Ekmen, ‘İnönü Mağarası Arkeolojik Kazıları ve Bulguları Işığında Anadolu-Balkan İlişkileri’ konulu sunumunda İnönü Mağarası’nda 2017-2019 yılları arasında gerçekleştirilen kazılar ile elde edilen ilk verilerin bu bölgenin daha önce neredeyse hiç bilinmeyen tarih öncesi dönemlerdeki kültürel yapısını tanımlamak ve anlamak açısından kayda değer ipuçları sunduğunu belirtti.
Kazı çalışmalarında Kdz. Ereğli Belediyesi’nin sağladığı katkıya teşekkür eden Ekmen, “İnönü Mağarası’nda sürdürülen ilk dönem kazıları Batı Karadeniz kıyı şeridinin Geç Kalkolitik Çağ’dan (yaklaşık M.Ö. 4 300) Ortaçağ’a (yaklaşık M.S. 1 200) kadar uzanan sürecine ait mutlak kronolojinin oluşturulması ve diğer bölgelerle olan kültürel ve ekonomik ilişkilerinin saptanması açısından önemli veriler sunmuştur” dedi.
BENJAMİN S.ARBUCKLE: İNÖNÜ MAĞARASI’NDA HERGÜN YENİ KEŞİFTE BULUNUYORUZ
Harward, North Carolina Üniversitesi’nden Doç. Benjamin S. Arbuckle, İnönü Mağarası’nda yapılan kazı çalışmaları sonucu ulaşılan bulgular üzerine yaptığı sunumda “İnönü Mağarası’ndaki çalışmamız, Karadeniz’in Türkiye sahillerindeki ilk modern zooarkeoloji çalşmasıdır. Elimizde sadece Samsun, İkiztepe’de bulunmuş olan hayvan kemikleri ile ilgili 30 yıl önce yayımlanmış bir rapor var. Biz burada yürüttüğümüz projede, her gün yeni bir keşifte bulunuyoruz” dedi.
Doç. Benjamin S. Arbuckle, mağara elde ettikleri bulgulara ilişkin detayları sunumunda görselleriyle paylaştı.
DURAN: 19.YÜZYIL BAŞINDA EREĞLİ’DE BİR FRANSIZ ELÇİSİ
‘19. Yüzyıl Başında Ereğli’de Bir Fransız Elçisi: Louis Allier de Hauteroche’ konulu bir sunum gerçekleştiren Yerel Tarih Araştırmacısı Sadun Duran, önümüzdeki aylarda Seyyahlar konulu kitabının da yayınlanacağını söyledi.
Duran, “Ereğli’de bugüne dek yapılmış en önemli arkeolojik araştırmayı gerçekleştirmiş olan değerli Alman arkeolog-mimar Wolfram Hoepfner’in Herakleia Pontike eserinin(Res.1)girişinde bulunan “Herakleia’da Şimdiye Kadarki Araştırmalar”bölümünden esinlenerek 2008’de değerli araştırmacı-yazar Gürdal Özçakır’la başladığımız Ereğli ve çevresini ziyaret eden seyyahlar konulu çalışmamız, önümüzdeki aylarda kitap olarak yayımlanacak.
Bu araştırmalarımızda gördük ki, Ereğli’den geçerek kentimizi anlatan yazarlar arasında, Türklerden sonra ilk sırayı Fransızlar alıyor. Bunların ilki, 18. yüzyılın başında Fransız hükümeti tarafından araştırma yapmak üzere doğu seyahatine gönderilen ve 1701 1 Mayıs’ında kentimize uğrayan doğabilimci-botanik uzmanı Joseph Pitton de Tournefort’dur. Kentimizin bildiğimiz en eski gravürünü yayımlayan da odur” dedi.
ALEKSANDER SOTNİÇENKO: RUSYA İLE TÜRKİYE ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN TEMELİ KURTULUŞ SAVAŞI SIRASINDA ATILDI
Rusya Federasyonu Büyükelçiliği, Müsteşarı Doç. Dr. Aleksandr Sotniçento, “Kurtuluş Savaşı Döneminde Türk Rus İlişkileri” konusunda tebliğ sundu. Mustafa Kemal Atatürk’ün 1933’teki sözlerinden alıntı yaparak sözlerine başlayan Sotniçenko, Rusya’nın o dönemde Türkiye’nin bağımsızlık mücadelesine verdiği desteğin altını çizdi. O dönemde temeli atılan dostluk ve işbirliği sürecinin bugünkü ilişkilerin temelini oluşturduğunu söyleyen Sotniçenko, bugün Mavi Akım, Türk Akımı, Akkuyu Nükleer Santrali, S 400, büyük yapı projeleri, Gasprom kulesi, Moskova Otobanı gibi pek çok stratejik projenin gerçekleştirildiğini ifade etti.
DEMİROĞLU: KDZ. EREĞLİ İLK GAZİ İLÇEDİR
Gazi Alemdar Gemisi Yaptırma ve Yaşatma Derneği As Başkanı Durmaz Demiroğlu, tebliğinde ‘Ereğli İstiklal Savaşı’mızda 10 gün savaşarak kendini kurtaran, Kuvayı Milliye’nin gücünü dost ve düşmana gösteren ilk gazi ilçemiz olmuştur’ dedi.
100 yıl evvel yaşananların bugüne de ışık tuttuğunu söyleyen Demiroğlu, “Kdz. Ereğli’nin Kurtuluşu” konulu tebliğinde “8 Haziran 1920’de Fransız kuvvetleri tarafından işgal edilmeye başlanan Kdz.Ereğli’nin işgal öyküsünün başlangıcı, Fransızların yaptıkları anlaşmaları kuvvetli oldukları anlarda lehine tek taraflı olarak bozmalarını göstermesi bakımından ibret vericidir ve ders alınması gerekir. Günümüzde de olan ve gelişen çeşitli olaylardan takip ettikleri politikaların hiç değişmeden aleyhimize nasıl yürütüldüğünü görüyoruz. Günümüzden 100 yıl evvel oluşan işgal olayı bu günlere ışık tutuma bakımından çok önemlidir” dedi.
GÜVENÇ: KDZ. EREĞLİ MÜBADELEDEN ETKİLENDİ
Lozan Mübadilleri Vakfı Genel Sekreteri Sefer Güvenç ‘Mübadelede Kdz. Ereğli’ konulu tebliğinde Türkiye’de yaşayan Rumlarının terk ettikleri yerleşim yerlerine Yunanistan’dan gelen Müslümanlar, Yunanistan’da yaşayan Müslümanların terk ettikleri yerleşim yerlerine ise Türkiye’den gelen Rum Ortodoksların yerleştirildiğini ve Kdz. Ereğli’nin de bundan etkilendiğini söyledi.
Güvenç, özetle şunları söyledi:
“Bütün Karadeniz Bölgesi gibi Ereğli de mübadele uygulanmasından etkilenen kentlerimizden birisidir. 1923 mübadelesi öncesi kent nüfusunun yaklaşık yüzde yirmisi Rum Ortodokslardan oluşuyordu. 1860’larda 2000 civarında olan kent nüfusu, dönemin en önemli enerji kaynağı olan kömür işletmelerinin faaliyete geçmesiyle birlikte önemli bir artış gösterir. 1896 tarihinde Ereğli merkezinde 7 mahallede toplam 5.298 kişi yaşamakta olup Rumların toplam nüfusu 897 kişidir. 1900’lü yılların başlarında Türklerin nüfusu 6.600 kişiye, Rumların nüfusu 1.400 kişiye çıkmıştır. Ayrıca, 1770 yılında Ordu’nun Gölköy’ünden göç edenlerin kurduğu Karakavuz köyünde 40 hane Rum yaşıyordu. Bu köyün sakinleri ormancılıkla geçiniyordu. Ağaç gövdelerini oyarak ürettikleri kap kacaklar yörede nam salmıştı.
Son söz olarak şunu söyleyebiliriz; Her iki ülkeden Mübadeleye tabi tutulanlar; yüzlerce yıldır ekip-biçtikleri topraklarını, ekmek parası kazandıkları işyerlerini, evlerini, ibadet ettikleri kutsal mekânlarını, sevdiklerinin mezarlarını geride bıraktılar. Limanlarda kurulan çadırlarda haftalarca, aylarca beklediler. Çoğu yolcu taşımaya elverişli olmayan gemilerle iki ülke arasında günler, haftalar süren yolcuklar yaptılar. Bu yolculuklar sırasında yaşamını kaybeden yakınlarını denize verdiler. Yeni vatanlarında uzun süre uyum sorunu yaşadılar. Dileğimiz, çekilen acılar bir daha yaşanmasın”
KARAUĞUZ: 19.YÜZYILDA BÖLGE SEYYAH AKIMINA UĞRADI
Prof. Dr. Güngör Karauğuz, “Eski Çağlardan Günümüze Karadeniz Ereğli” konulu tebliğinde bölgenin 19. Yüzyılda seyyah akınına uğradığını anlattı. Daha çok Ereğli’nin baz alındığını, seyyahların deniz yoluyla gelip yola devam ettiklerini, iç bölgelerden at sırtlarında da bölgeye gelenler olduğunu ifade eden Karauğuz, buranın arkeolojik yapısına ilişkin bilgilerin bütün dünyaya böylece taşındığını kaydetti. Prof. Karauğuz, İbrahim Hamdi Efendi’nin Seyahatnamesi’nde Ereğli’yle ilgili yer alan bölümleri anlattı, 2004’te yaptıkları yüzey araştırması ve bunun sonuçlarıyla ilgili ayrıntılı bilgi verdi.
GÜLSEREN TUNALI ESKİ EREĞLİ’Yİ ANLATTI
Gazeteci Doğan Gönüllü’nün Ereğli Kaymakamı Tunalı Hilmi’nin yeğeninin eşi Gülseren Tunalı ile söyleşisi de Sempozyumda yer aldı. Tunalı Hilmi’nin Karadeniz Ereğli’ye katkılarını anlatan Gülseren Tunalı, kendisinin Ereğli’de yaşadığı dönemdeki sosyal hayata ilişkin sıcak örnekler verdi.
